Hukuk,
adalete yönelmiş toplumsal yaşama düzenidir.(*) Toplumsal yaşamı düzenleyen,
sisteme bağlayan bir olgudur. Herkese hitap eder ve herkesin ihtiyaçlarını
giderme gayesi güder. Bu durum hukuku tarafsızlık sınırına çeker, çünkü aynı
anda herkesin çıkarına göre hareket etmesi, adalete yönelmiş olan hukuksal
düzende tarafsızlığı zorunlu kılar. Bu tarafsızlık mutlak koşulda herkese eşit
muamele gösterilmesine işaret eder.
İnsanlar,
özellikle hukuk camiasına dahil olmayan insanlar, çoğu zaman adaletin,
tarafsızlığın ne anlama geldiğini idrak edememektedir.
Toplumumuzda son
zamanlarda hukukun bozulduğu, adaletin işlemediği gibi birtakım görüşlerin
oluştuğuna tanıklık etmekteyiz. Gerek kanunlara uymayan insanların varlığı
gerekse yargının işleyişine dair bilgisizlik maalesef ki insanları bu gibi
düşüncelere sevk etmektedir.
Hukuk
kutsaldır, üstündür; kanunlar ise muğlaktır(anlaşılması güç). Hukuka
kutsallığını veren insanların hukukun üstünlüğünü kabul etmesidir, bu kabulün
karşılığı ise hukukun kanunlara uygun hareket etmesi ile olur çünkü kanunlar
toplumun iradesini temsil eder. Fakat kanunların muğlaklığı, insanların hukukun
işlevlerini, edimlerini anlamasını, gerçekleşen olayları yorumlamasını
zorlaştırmaktadır; yorumlamayı yanlış yapan insanların ise hukuka ve adalete
olan güvenleri zedelenmektedir. Adil olan, kanunlara uygun olan demek değildir.
Adalet duygusu kanunlardan bile bağımsızdır fakat hukuktan bağımsız olamaz.
Hukuk ve adalet iç içedir, hukuk adalete yönelmiş olmaktır.
Kötü niyetli insanlar tarih boyunca hukuku kötüye kullanmak
suretiyle toplum üzerinden çıkar elde etmek istemişlerdir ancak her ne sebeple
olursa olsun, her ne olay olursa olsun hiçbir şekilde hukukun kutsallığı
zedelenemez. Adalet olmadığı hükmüyle veya hak talebiyle hukuka aykırı edimler
icra edilemez. Adalet yalnızca hukuk eliyle sağlanabilir; adaleti hukuktan
bağımsız bir şekilde kendi eliyle sağlamaya çalışanlar karşılarında her şeyden
önce yine hukuku bulur. Hukuk her daim düzeni korumak zorundadır ve bu amaç
doğrultusunda tarafsızlık ve eşitlik prensibinden hiçbir zaman şaşamaz, çünkü
bu hukukun yoludur.
Samet Kaan Sağ